Đại lễ hội của Sawara – Âm vang Edo giữa lòng Chiba

Ẩn mình bên bờ sông Tone thơ mộng, thị trấn Sawara – nay thuộc thành phố Katori, tỉnh Chiba – là một kho tàng sống động của lịch sử Nhật Bản. Chỉ cách sân bay Narita khoảng 30 phút và cách trung tâm Tokyo chưa đầy 2 tiếng đi xe, Sawara như một nốt trầm đầy thi vị giữa bản giao hưởng đô thị hiện đại. Nhưng mỗi năm, nơi này bừng sáng rực rỡ với Sawara no Taisai – Đại lễ hội mang tinh thần Edo sống dậy giữa lòng Chiba.

 

Thị trấn Sawara: Edo thu nhỏ trên sông Tone

Trở về thời kỳ Edo (1603–1868), Sawara từng là một thị trấn ven sông thịnh vượng, nhờ vào tuyến giao thương nhộn nhịp trên con sông Tone. Những chiếc thuyền chất đầy gạo, đậu nành, shoyu (nước tương Nhật), rượu sake... rời bến Sawara, xuôi dòng về Edo – tên cũ của Tokyo ngày nay. Khi trở về, chúng lại mang theo hàng hóa thời thượng, phong cách sống, văn hóa đô thị từ kinh đô về vùng quê.

Chính vì vậy, người xưa từng nói: “Không cần đến Edo, Sawara cũng có đủ mọi thứ của Edo”. Thị trấn nhỏ này được mệnh danh là "Edo Masari" – nơi chẳng hề kém cạnh thủ đô thời ấy.

 

Sawara no Taisai – Lễ hội của người dân, cho người dân

Người dân Sawara có một lòng tự hào đặc biệt với lễ hội địa phương. Mỗi năm hai lần, họ sẵn sàng tạm gác công việc để trở về góp mặt trong đại lễ. Dù là công nhân, doanh nhân, học sinh hay nghệ sĩ, mỗi người đều là một phần không thể thiếu trong Sawara no Taisai – lễ hội truyền thống đã kéo dài gần 300 năm.

Lễ hội bao gồm:

• Lễ hội mùa hè: tổ chức vào giữa tháng 7, kéo dài 3 ngày

• Lễ hội mùa thu: diễn ra vào thứ Năm của tuần thứ hai tháng 10, cũng trong 3 ngày

 

Dashi – những “cỗ xe linh thiêng” vươn cao giữa phố cổ

Điểm nhấn rực rỡ nhất của lễ hội là những cỗ xe rước Dashi (山車) cao lớn, lộng lẫy. Mỗi chiếc là một tác phẩm nghệ thuật bằng gỗ, được chạm trổ công phu, sơn son thếp vàng, và gắn trên đỉnh là hình nhân khổng lồ cao gần 4 mét, do các nghệ nhân làm búp bê truyền thống tạo tác.

• Lễ hội mùa hè có 10 cỗ Dashi

• Lễ hội mùa thu lên đến 14 cỗ Dashi

Các cỗ xe được kéo qua những con phố cổ hẹp ven sông, hòa trong âm nhạc rộn ràng của Sawara Bayashi – một trong Tam đại Hayashi (三大囃子) nổi tiếng nhất Nhật Bản, sánh vai cùng Kanda Bayashi (Tokyo) và Gion Bayashi (Kyoto).

Sawara Bayashi không chỉ là âm thanh của lễ hội, mà còn là nhịp đập tâm hồn của người dân nơi đây. Âm nhạc vang lên – lúc dồn dập, lúc tha thiết – kéo theo ký ức, truyền thống, niềm tin và cả hơi thở của Edo cổ xưa.

 

Một thị trấn cổ gìn giữ thời gian

Không chỉ lễ hội, chính không gian nơi đây cũng là một phần tạo nên giá trị. Khu phố cổ ven sông của Sawara đã được chính phủ Nhật Bản công nhận là “Khu vực bảo tồn kiến trúc truyền thống quan trọng”. Những căn nhà gỗ mái ngói truyền thống, cửa gỗ trượt, lan can bằng tre… tạo nên bối cảnh như trong các bộ phim samurai cổ điển.

Khi những cỗ xe Dashi khổng lồ lặng lẽ lách qua các mái nhà thấp tầng, ánh đèn lồng lấp lánh in bóng xuống mặt nước, Sawara như hóa thân thành một Edo thu nhỏ – nơi ký ức và hiện tại hòa quyện làm một.

 

Không chỉ là lễ hội – là sự trở về của cộng đồng

Sawara no Taisai không chỉ là một sự kiện văn hóa, mà còn là ngày hội đoàn viên của cộng đồng. Rất nhiều người dân Sawara hiện sống ở nơi khác – Tokyo, Osaka, thậm chí là ở nước ngoài – vẫn đều đặn quay về mỗi năm chỉ để tham dự lễ hội.

Từ già đến trẻ, mỗi người đều có vai trò: người kéo xe, người chơi nhạc, người dọn đường, người chuẩn bị trang phục, người bán đồ ăn lễ hội. Lễ hội sống không phải chỉ nhờ truyền thống, mà nhờ con người giữ lửa cho nó.

 

Kết: Hồi ức sống động của Edo trong thế kỷ 21

Trong một đất nước hiện đại như Nhật Bản, nơi mọi thứ có thể được lập trình, số hóa và tự động hóa, Sawara no Taisai là một lát cắt đặc biệt – nơi thời gian không vội vã, nơi truyền thống không bị bỏ lại.

Đến Sawara vào dịp lễ hội, bạn không chỉ là một du khách, mà như đang được chạm tay vào di sản sống của một thời đại đã xa. Bạn sẽ thấy được một Nhật Bản khác – cổ kính, kiêu hãnh, và đầy sức sống cộng đồng.

Nếu có dịp đến Tokyo vào mùa hè hay mùa thu, hãy dành một ngày rời khỏi ánh đèn neon hiện đại để đến Sawara. Bởi vì chỉ khi đứng giữa âm thanh của Sawara Bayashi, chứng kiến những Dashi diễu hành lướt qua dòng sông Tone, bạn mới hiểu thế nào là "hơi thở của Edo vẫn còn sống".